1- گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ارومیه، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. ، z.ahmadvand@urmia.ac.ir 2- گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده: (1602 مشاهده)
اهداف:در آثار بجا مانده از اطبّا و حکیمان مسلمان تحقیقات گسترده ای در زمینه طبّ زنان وجود دارد که حاصل تجربیات فراوان آنان در این حوزه میباشد. در طی قرن های سوم تا نهم هجری یعنی محدوده زمانی پژوهش مورد بحث، اطبای مسلمان بخشهای مفصّلی از کتب طبی خود را به موضوع طبّ زنان و زایمان اختصاص دادهاند و بعضاً رساله های مستقلی در این زمینه تألیف کردهاند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی آثار طبیبان مسلمان در طی قرون سوم تا نهم هجری قمری به بازگویی پیشرفتهای آنان در زمینه بیماریهای دوران قاعدگی زنان میپردازد. روش کار:در این مطالعه مروری و کتابخانه‌ای، آرا و نظرات برخی از اطباء و پزشکان مسلمان در طی قرون سوم تا نهم هجری با استفاده از کتب و آثار پزشکی ایشان در باب علل و روشهای درمان بیماریهای دوران قاعدگی زنان، از زوایایی تشخیصی و درمانی، مورد بررسی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل و نیز مقایسه اطلاعات موجود با سایر محققین، واژه‌های بیماریهای رحمی زنان، بیماریهای قاعدگی، روشهای درمان بیماریهای زنان، طب اسلامی، اطبای مسلمان، در پایگاه‌ها اطلاعاتی، Magiran،Irandoc ،IranMedex ، UpToDate،Google Scholar جستجو و مستندات علمی جمع‌بندی شد. یافته‌ها:این پژوهش نشان می دهد که پزشکان مسلمان درباره نشانه ها و درمان بیماری های دوران قاعدگی زنان نظریه ها و دیدگاه های متنوع و کاربردی را ارائه کرده اند و به بازگویی روشهای جراحی و دارویی که بسته به نوع بیماری های دوران قاعدگی زنان انجام می داده اند، پرداخته است و به این صورت با معرفی دستاوردهای مهمّ طب قدیم اسلامی با بخشی از سابقه عظیم این دانش در نزد پزشکان مسلمان که آنان میراثدار آن هستند آشنا مینمآید تا زمینههای بازگرداندن خودباوری علمی و معرفتی نیز فراهم شود. نتیجه‌گیری:نوآوری و خلاقیت روشهای درمانی پزشکان مسلمان برای علاج بیماریهای رحمی زنان در دوره مورد بحث و به خصوص علل و درمان بیماریهای دوران قاعدگی زنان، نشان میدهد پزشکان مسلمان با تشریح و بررسی کامل بیماریهای زنان راههای درمانی مناسب و مفید برای رفع این بیماریها ارائه نموده و روشهای داوریی، غذایی و شیاف را برای آن تجویز کرده اند.
